Mank

Jest tu mnóstwo smaczków, które wcale nie są podane na tacy. Tak jak cała ta opowieść, którą Fincher snuje na własnych zasadach. I nawet jeśli nie jest to film w pełni udany, to wciąż z uwagi na swój autorski charakter, bije na głowę to co zwyczajowo mają nam do zaoferowania Netflix i kino.

Jest równocześnie piękną laurką jak i bolesną krytyką ówczesnego Hollywood. To opowieść o relacji między rzeczywistością a filmem, skrupulatnie wykorzystująca wszystkie środki filmowego wyrazu, które mogłyby wesprzeć ten dysonans.

Choć trudno nie docenić filmu Finchera za stronę wizualną i solidne aktorstwo, oglądając go nie miałam poczucia obcowania z arcydziełem. Mank jest nieco baśniowy, trochę przekorny, z pewnym wdziękiem lekceważy schemat biopiku, ale trudno uznać go za obraz nowatorski, przenikliwy czy choćby wciągający.

Wpisuje się w popkulturowy trend ostatnich lat. Modę na powroty, kiedy to przedrostek re- zawładnął kulturą - retrospekcja, remake, rekonstrukcja.... Historia o scenarzyście to tylko lekko odświeżone echo dawnych wizji, brzmi i wygląda jak kino analogowe.

Fincher nie sprostał legendzie. Chciał stworzyć wielogłosową opowieść, która odnosiłaby się do praktycznie każdego aspektu ówczesnego życia, jednak dał dojść do słowa tylko jednej osobie. Atmosfera i antynostalgiczny ton, mimo swojej atrakcyjności, nie mogą dostarczyć wystarczająco materiału na dwugodzinny film. Dla fanów lat 30. oraz Wellesa - jak najbardziej, innym natomiast polecam odkurzyć podręcznik do historii.

To uczta dla każdego kinofila i rozczarowanie dla tych, którzy w filmie Finchera szukali charakterystycznej dla jego filmów akcji i napięcia. To list miłosny do dawnego kina i próba przywrócenia dawnej magii płynącej ze srebrnego ekranu.

Z pewnością jest dziełem niezwykłym i trudnym do zdefiniowania. Z jednej strony chwalony za bezbłędną scenografię i aktorstwo na niezwykle wysokim poziomie. Z drugiej krytykowany ze względu na, nie tylko skomplikowanie i konieczność zachowania ciągłej uwagi podczas seansu, ale też obranie dość kontrowersyjnej perspektywy, jakoby to Mankiewicz był jedynym twórcą scenariusza do "Obywatela Kane'a", a Welles podpisał się pod nim ze względu na własne ego.

Niestety to wciąż co najwyżej ładny obrazek, który nie dość, że jest dość pusty, bo nie ma nic do przekazania to jeszcze do jego pełnego zrozumienia trzeba znać historię stojącą za nim. Zgaduję, że dla niektórych to nie będzie problem, bo pasjonaci Hollywood zakochają się w "Manku", ale zwykły widz może mieć znacznie większy problem.

Brak odpowiedniego rytmu opowiadanej historii, której może zabrakło poprawek scenariuszowych Housemana i Wellesa oraz powierzchowne traktowanie przedmiotu zainteresowania, ograniczając jego rolę w amerykańskich produkcjach komediowych sprzed czasu Kodeksu Haysa do kilku wątpliwej jakości żartów o Braciach Marx, każą rozpatrywać najnowsze dzieło Finchera w kategoriach porażki.

Jest czarno-biały i idealnie oddaje ducha epoki. Lata 30. i 40. XX wieku już dawno nie wyglądały tak zjawiskowo na ekranie. Kino tamtych czasów doczekało się więc wspaniałego hołdu niczym końcówka lat 60. w "Pewnego razu... w Hollywood" Quentina Tarantino. Muzyka stworzona przez Trenta Reznora oraz Atticusa Rossa dodaje klimatu swingującymi brzmieniami, będąc czymś niesamowitym. Scenografia oraz kostiumy też zasługują na Oscara.

To prawda, że "Mank" wygląda czasami jak parodia arcydzieła, które David Fincher najprawdopodobniej chciał stworzyć, a jednak niektóre komponenty tego filmu są według mnie tak dobre, że chronią cały obraz przed plajtą.

Głównym mankamentem Manka jest to, że choć historię ogląda się z zaciekawieniem, nie jest ona szczególnie porywająca.

To gratka dla miłośników kina epoki studyjnej. Nie jest to jednak list miłosny do starego Hollywoodu, gdyż reżyser przyjmuje perspektywę rewizjonistyczną. Przygląda się Miastu Grzechu może nie tyle ze wstrętem, co ze zrozumiałym sceptycyzmem.

Przynajmniej na ten moment Mank jest Obywatelem Kanem filmów o Obywatelu Kane'ie.

Pod wieloma względami "Mank" jest dziełem wyjątkowo aktualnym, komentującym epokę post-prawdy, fałszerstwo wielkich korporacji, a także materialistyczny pociąg, tak znamienny dla wszystkich Kane'ów tego świata.

Mank miał wejść do kanonu kina niczym Obywatel Kane, ale będzie musiał zadowolić się tylnymi rzędami.

Kino samoświadome zrealizowane na najwyższym poziomie. Czy jest jednak świadome tego, że jako przedstawiciel wymarłego gatunku nie sprzeda się, stojąc na jednej półce z łatwymi, lekkimi i przyjemnymi historiami oraz widowiskowymi blockbusterami? Być może właśnie tak i być może właśnie w tym tkwi jego największa wartość.

Niemniej "Mank" nie jest filmem, w którym zakochacie się od razu. Jestem więcej niż pewny, że z kolejnymi seansami ten film będzie rósł w moich oczach. Ale na chwilę obecną to "tylko" bardzo dobre kino, pokazujące skupioną na detalach pracę Finchera. Szanuję, podziwiam, lecz "jeszcze" nie wielbię, a ocena końca jest naciągana.

Nie każdy dobrnie do końca, ale naprawdę warto. Netflix zasłużył na taki film Finchera.

To podróż przez labirynt tak fascynująco zaprojektowany, że znalezienie wyjścia wcale nie musi być celem. Można ociosać go z licznych warstw narracyjnych i odnaleźć przesłanie, ale nawet większą radość sprawia postawienie siebie w roli świadka, wnikliwe obserwowanie, wsłuchiwanie się w znakomite dialogi i po prostu delektowanie pełnym wachlarzem atrybutów dziesiątej muzy.

Gdzieś na najgłębszym poziomie Mank staje się najlepszym dowodem na to, że świat kina wciąż jest w stanie śnić tak, by przekraczać czas i przestrzeń - w tym pryzmacie nie ma specjalnego znaczenia, że iluzja wielkiego ekranu przychodzi do nas tym razem w swojej streamingowej, netfliksowej wersji.

To prosta opowieść - choć chce uchodzić za podobnie skomplikowaną, jak sam "Kane" - której sednem wcale nie jest odkrycie tajemnicy kto stoi za artystycznym sukcesem "filmu wszech czasów", ale odmalowanie utraconej, choć wciąż żyjącej w pamięci wielu epoki. Jej ekranowe wskrzeszenie wymagałoby temperamentu podobnego do tego, jaki miał główny bohater tej historii, Herman J. Mankiewicz.

W Mank współgra ze sobą w sposób fantastyczny forma, narracja, czas osadzenia akcji i postać. A wszystko to tworzy iście wybuchową mieszankę. Najważniejsze jest jednak to, że nie wchodzącą widzowi na oczy infantylnymi bodźcami.

Bez wątpienia najlepiej zrobiony, napisany, częściowo zagrany film tego roku. Jednak nie ma też wątpliwości, że przeznaczony dla widza zainteresowanego tym rozdziałem historii Hollywood. Stąd brak maksymalnej oceny, bo wolałbym, aby był ciut bardziej uniwersalny.

Niejako z definicji jest też film Davida Finchera przepięknym hołdem dla tamtej epoki kina, choć już niekoniecznie dla tych, którzy tę epokę współtworzyli - wielcy Hollywood, jak wspomniany Mayer czy Irving Thalberg, ukazani są tu jako bezduszni politykierzy, bardziej zainteresowani wpływami niż kinem.

To taka sytuacja, kiedy przeciętny film wielkiego twórcy nadal jest bardzo dobry.

To dobry film, chociaż może być niezrozumiały. Nie daje prostej rozrywki, a raczej stwarza poczucie obcowania z czymś większym, unikatowym. Dla badaczy kina z lat 30. i 40. będzie czymś wyjątkowym. Dla szukających prostej Netfliksowej rozrywki może być nawet nudny.