Agnieszka Czarkowska-Krupa

Jeśli gdziekolwiek na świecie można odnaleźć radość życia, to z pewnością "Pod słońcem Toskanii". Ten świetlisty, pełen bajecznych widoków film pozwala na chwilę przenieść się do krainy, gdzie nawet smak winogron jest fioletowy, cyprysy czytają z ludzkiej duszy, a z okien kamiennych domów rozciąga się widok na pola żółtych słoneczników i czerwonych maków. W takim otoczeniu naprawdę można odzyskać wiarę w to, że jeszcze warto zacząć wszystko od nowa, tak jak główna bohaterka, Frances.

Mimo że moda i obyczajowość lat 80. już dawno odeszły do lamusa, historia rodzinnych relacji wciąż często toczy się po tych samych torach. Nagrodzony pięcioma Oscarami komediodramat Jamesa L. Brooksa jest poruszającym obrazem familijnych zawiłości, które rodzą się z ciągłych niedopowiedzeń i przemilczeń. Matka i córka, mąż i żona, partner i partnerka - wszyscy gubią się w ślepych zaułkach komunikacyjnego fiaska. Tytułowe "Czułe słówka" są wypowiadane bowiem zwykle nie w porę i stale za późno.

Historia Elizabeth Gilbert od lat stanowi żywą inspirację dla początkujących twórców. Kobieta, która przez wiele lat bez powodzenia próbowała zaistnieć w literackim świecie i musiała się imać rozmaitych zajęć, by zapewnić sobie byt, w 2006 roku wydała w końcu autobiograficzną książkę. Sukces publikacji przewyższył najśmielsze oczekiwania, na całym świecie stała się bestsellerem, a Hollywood postanowiło nakręcić jej ekranizację. Tak oto na ekrany trafiło "Jedz, módl się, kochaj".

Wydarzenia, które rozegrały się w Jerozolimie ponad 2000 lat temu, dzięki niezwykłemu realizmowi ożywają i szokują odbiorców. Właśnie ze względu na drastyczny naturalizm "Pasja" podzieliła krytyków i widzów w ocenach. Z pewnością nikt tak jak Gibson, nie pokazał w kinie na wskroś ludzkiego wymiaru postaci Chrystusa. Jezus, który ze strachu poci się krwawym potem, krzyczy z bólu pod batogami rozrywającymi skórę, kona w męczarniach na krzyżu - jest żywym, cierpiącym, umęczonym ciałem Boga.

"Stowarzyszenie Umarłych Poetów" to znane dzieło Petera Weira, które zaowocowało jedną z najwybitniejszych ról w karierze Robina Williamsa. Aktor wcielił się tu w postać charyzmatycznego nauczyciela o niestandardowych metodach pracy, szturmem zdobywającego zaufanie i podziw swoich uczniów. Pod inicjacyjną opowieścią o okresie dojrzewania i poszukiwaniu indywidualnych dróg życiowych kryje się jednak coś więcej.

Stephen Daldry dostał za ten film pierwszą ze swoich nominacji do Oscara. "Billy Elliot" to historia o chłopcu z małego górniczego miasteczka w Anglii, który w nastoletnim wieku staje przed życiowym wyborem: czy kontynuować rodzinne tradycje czy też podążyć za jakże ekscentrycznymi w jego środowisku marzeniami o tańcu. W tle dokonują się bolesne przemiany społeczne w Wielkiej Brytanii epoki Margaret Thatcher, a wraz z nimi redefiniuje się wzorzec męskości.

"Basen" Jacquesa Deraya to nie tylko kultowa pozycja francuskiego filmu, ale przede wszystkim ekranowa legenda miłości Romy Schneider i Alaina Delona. Choć obraz powstał długo po rozpadzie ich narzeczeństwa, stał się ex post uwiecznieniem uczucia aktorów, nazywanych "najpiękniejszą parą w historii kina". Nie sposób dziś patrzeć na intymne kadry tej produkcji bez wzruszenia. "Basen" zamienił się bowiem w ponadczasowy pomnik zawsze pięknych, młodych i zachwycających publiczność Romy i Alaina.

"Samuraj" w reżyserii Melville'a ugruntował jedyny w swoim rodzaju filmowy wizerunek Alaina Delona. Jef Costello, płatny zabójca, w którego wciela się tu francuski aktor, nie jest bezmyślnym brutalem, ale tajemniczym zawodowcem kierującym się własnym kodeksem wartości. Oznakę jego zasad stanowi zaś przede wszystkim oryginalny styl postaci - ubioru, poruszania się, sposobu mówienia, a nawet patrzenia. Można by go nazwać stylowym gangsterem albo jeszcze inaczej: gangsterem w stylu Alaina Delona.

Piękny, ciepły, wzruszający, zabawny i do tego niezwykle głęboki - tak można określić "Przesilenie zimowe", najnowszy film Alexandra Payne'a. Ten utrzymany w retro stylu i klimacie obraz jest jak smak aromatycznej, gorącej herbaty po powrocie do domu w mroźny dzień. Można spokojnie delektować się jego niespieszną, wrażliwą narracją, która z troską pochyla się nad światem każdego z przedstawionych bohaterów. Bez idealizowania, łatwych hollywoodzkich rozwiązań i moralizatorskich uwag.

Z kina wyszłam jednak zamyślona nie tylko nad Priscillą i jej niespełnionym snem, ale nad tym, co Sophia Coppola mówi o kobiecej drodze do dojrzałości. A powiada ona, że dziewczyna staje się kobietą, dopiero gdy przestaje definiować siebie w odniesieniu do mężczyzny. I o tym przede wszystkim jest dla mnie ten film.

Po seansie myślę sobie, że "Napoleon" nie zasłużył na miażdżąco krytyczne recenzje. Rozumiem jednak, dlaczego film, w którym portret słynnego cesarza momentami ociera się o satyrę, może się nie podobać, szczególnie w Polsce. Jak trafnie zauważył bowiem Andrzej Kijowski w eseju "Listopadowy wieczór": "Nikt nigdy bardziej Polaków nie wykorzystał. Żaden ze sprzymierzeńców nie potraktował ich brutalniej. I nikogo bardziej nie ukochali. Oto tajemnica".

Kino Christophera Nolana od lat darzę wierną i niezmienną miłością. Uwielbiam jego uparte dążenie do łączenia na ekranie nauki, historii, wielkiego widowiska i filozoficznej paraboli. Nie inaczej jest w wypadku "Oppenheimera" - wielopoziomowego i jak to zwykle u Nolana - monumentalnego - dzieła, które wciąga, kusi, bawi i jednocześnie niepokoi. To historia na każdym piętrze ambiwalentna, podobnie jak pełen ambiwalencji jest jej główny bohater.

To jedna z reżyserskich i aktorskich perełek Clinta Eastwooda. Film o amerykańskim weteranie wojennym, który u schyłku życia pod wpływem przyjaźni z młodym Azjatą całkowicie zmienia swoje postrzeganie obcych, na długo zapada w pamięci. Ludzi łączą i dzielą bowiem podstawowe wartości, a nie kolor skóry, wykształcenie czy pochodzenie - oto główne przesłanie obrazu Eastwooda.

Na "Miraculous" wybrałam się z córką, która od lat jest fanką słynnej międzynarodowej serii animacji. I obie wyszłyśmy z kina zadowolone - ona, ponieważ zobaczyła swoich ukochanych bohaterów na wielkim ekranie i ja, bo obok barwnych przygód i zabawnych gagów twórcy przemycili proste, ale bardzo wartościowe przesłanie. A wszystko to w scenerii pięknie pokazanego Paryża, w którym miłosna magia zawsze działa.

To nie tylko piękna miłosna historia z fenomenalnym duetem Jennifer Lawrence i Bradleya Coopera. To również filmowy przejaw akceptacji życia takim, jakie jest w swojej niedoskonałości oraz zgody na większe i mniejsze dziwactwa, od których nikt z nas nie jest wolny. To opowieść o budowaniu własnego świata z niełatwych relacji rodzinnych oraz odczytywaniu znaków miłości bliskich.

Na stałe zapisał się w historii kina. Patrick Swayze i Demi Moore rzeźbiący w glinie przy dźwiękach "Unchained Melody" to legendarna scena, którą kojarzy niemal każdy. Piękny obraz łączący klimat miłosnego melodramatu z ciepłym humorem i kryminalną nutą wcale się nie zestarzał. Do dziś emanuje nadzieją na to, że miłość może pokonać każdą przeszkodę, a żadne rozstanie nie musi być ostateczne.

Zachwycająca miłosna historia z urzekającymi rolami Ryana Goslinga i Rachel McAdams, która ujmuje widza prawdą emocji. Wraz z bohaterami przemierzamy długą podróż od pierwszych chwil romantycznego zauroczenia aż po dojrzałą więź, trwającą pomimo wszelkich przeciwności losu.

To nie tyle opowieść o znanej z historii władczyni, ile próba nakreślenia intymnego, rokokowego w stylu portretu kobiety, która nie wybrała swojej publicznej roli, ale została w nią wpasowana. Film jest zatem tętniącym życiem, kolorami i przepychem obrazem kobiecej prywatności funkcjonującej z dala od wielkiej polityki.

Jeden z najgłośniejszych amerykańskich filmów, któremu trwałą pozycję w historii kina zapewniły niepokojący klimat Nowego Jorku nocą, konfrontacja z traumą Wietnamu, muzyka Bernarda Herrmanna, a przede wszystkim fenomenalna kreacja Roberta De Niro. To właśnie dzięki jego wieloznacznej roli obraz w niebanalny sposób odnosi się do amerykańskich mitów, ale też komentuje charakterystyczną dla amerykańskiego filmu gloryfikację przemocy.

To nowofalowa komedia Jeana-Luca Godarda, która na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie w 1961 roku zdobyła nagrodę specjalną za "oryginalność, świeżość i zuchwałość". Awangardowy w stylu i na wskroś francuski w duchu obraz zachwycił jurorów przede wszystkim kreacją Anny Kariny, żony reżysera, wyróżnionej za tę rolę Srebrnym Niedźwiedziem.

Ciepły i wzruszający film o trzech siostrach, żyjących w cieniu rodzinnego dramatu z dzieciństwa. Każda z nich radzi sobie z traumą w inny sposób, a niecodzienne spotkanie kobiet przyzywa z przeszłości zarówno dobre, jak i złe duchy. Siostrzana miłość i kobieca solidarność muszą się zatem zmierzyć z dawnymi urazami i skrywaną zazdrością.

To film, w którym jak w soczewce skupiają się wszystkie elementy kina "papieża Nowej Fali". Opierając fabułę o ulubiony przez twórców nouvelle vague wzorzec filmu noir, reżyser dekonstruuje założenia tego nurtu, tworząc barwny filmowy esej na temat kina i amerykańskiej kultury. To ostatni pełnometrażowy film w dorobku Godarda, w którym główną rolę zagrała jego ówczesna żona, piękna Dunka - Anna Karina.

Postać Marilyn Monroe doczekała się mnóstwa biografii i wielu filmowych portretów, stąd niezwykle trudno znaleźć jakąś odkrywczą perspektywę spojrzenia na legendarną hollywoodzką gwiazdę. Andrew Dominik postanowił pójść zatem drogą nowatorstwa formalnego. Czy bardzo specyficznie opowiedziana historia MM wyszła tej fabule na dobre? I tak i nie. Seans był dla mnie męczący, momentami nużył, a czasami wywoływał wstrząs, ale być może dlatego zapadł mi w pamięć.

"Dobrze się bawicie? Czy nie po to tu przyszliście?" - takie pytanie Maximus zadaje widzom oglądającym jego walki na arenie. Ale nie tylko im - to pytanie dociera również do odbiorcy po drugiej stronie ekranu, który przychodzi do kina, by obejrzeć wielkie widowisko. Przez tysiąclecia dzielące nas od walk gladiatorów na arenie Koloseum, zmieniło się bardzo wiele, jednak nie wszystko. Człowiek pozostaje istotą walczącą, a życie wielkim polem bitwy.

To przede wszystkim tętniące kolorami i muzyką, niesamowite widowisko, które skradło moje serce od pierwszych chwil. Zamiast psychoanalizy i szczegółowej relacji z faktów biograficznych mamy anatomię scenicznego fenomenu słynnego artysty. Luhrmann nie próbuje odpowiedzieć na pytanie, kim był Elvis Presley prywatnie, bardziej interesuje go za to, kim był dla swojej publiczności.

Proponuje widzom szaloną, dziką podróż po rozległych bezdrożach do samego serca Ameryki. Ekscytujące wakacje szybko jednak zamieniają się dla bohaterek w ucieczkę przed męską agresją, wymiarem sprawiedliwości i wyznaczoną im przez patriarchat rolą. Kobiety stają więc przed wyborem: poddać się lub zawalczyć o siebie. Wybierają wolność z pełną świadomością tragicznych konsekwencji, a wakacyjna przygoda przeistacza się w drogę bez powrotu...

"Kiedy Morrison umarł w 1971 roku, to wydarzenie było dla mnie tym, czym dla innych dzień śmierci Kennedy'ego" - powiedział Oliver Stone, reżyser monumentalnej filmowej biografii lidera grupy "The Doors". Zrealizowany z niekłamanym podziwem dla głównego bohatera obraz stanowi portret wizjonera, poety i piosenkarza, którego pragnienie przekraczania kolejnych granic okazało się równie nieokiełznane co destrukcyjne.

To film, do którego pasują rozmaite klucze. Można rozpatrywać go w kontekście subtelnej polemiki reżysera z kanonem Polskiej Szkoły Filmowej. Można widzieć w nim parabolę końca pewnej epoki czy melodramatyczną historię miłosną. Na wszystkich poziomach "Pożegnania" opowiadają jednak przede wszystkim o stracie, której ból może złagodzić jedynie nostalgia za tym, co bezpowrotnie minione.

Zachwycona debiutancką powieścią Delii Owens "Gdzie śpiewają raki" z niecierpliwością czekałam na jej filmową adaptację. I oto jest - obraz Olivii Newman - wierny książkowej opowieści i cierpliwie podążający za głosem amerykańskiej pisarki. Być może nazbyt cierpliwie... ponieważ fabularna poprawność uszczknęła nieco magii z historii o tajemniczej Dziewczynie z bagien, która porzucona przez własną rodzinę próbuje przetrwać na dzikich mokradłach Północnej Karoliny.

Kultowa komedia kryminalna, która stanowi swoisty fenomen. Na wskroś brytyjski film podbił serca międzynarodowej publiczności, na przemian zachwycającej się i zaśmiewającej się z angielskiego humoru, sposobu bycia i języka. Walory filmu podwyższa doborowa obsada, by wymienić choćby Jasona Stathama, Brada Pitta czy Benicio del Toro.

Świetnie rozpisane postaci zgrabnie niwelują fabularne niedostatki scenariusza.

To oparta na faktach historia nieudanego napadu na bank w 1972 roku w Nowym Jorku. Nagrodzony Oscarem za scenariusz film stanowi nie tylko odtworzenie tamtych wydarzeń, ale przede wszystkim wnika w motywacje przestępców, stając się kinem zarówno psychologicznym, jak i społecznym. Równie istotny jak osobiste dzieje złodziei okazuje się bowiem ogólny kontekst, w którym dochodzi do rabunku: klasowe nierówności, brutalność policji i drapieżność machiny medialnej.

Znany kryminał Agathy Christie, przeniesiony na ekran w 1974 roku przez Sidneya Lumeta to czysta klasyka gatunku. Reżyser zamiast nowatorskich eksperymentów postawił na wierność prozie słynnej pisarki. I na coś jeszcze: film, którego akcja rozgrywa się w 1935 roku, stanowi wyraz nostalgii za przedwojenną Europą, ponieważ w wagonach prestiżowej linii kolejowej zgromadziła się reprezentacyjna grupa bohaterów z różnych części starego kontynentu.

Prawdziwe arcydzieło Clinta Eastwooda ze wspaniałą rolą Hilary Swank. Zmuszająca do głębokich przemyśleń historia bokserki z najwyższym poświęceniem dążącej do mistrzostwa posiada sensy uniwersalne. Ring staje się przestrzenią życiowej walki, ponieważ "magia boksu polega na tym, że walczysz mimo bólu złamanych żeber, odbitych nerek, odklejonej siatkówki. Ryzykujesz wszystko dla marzenia, które liczy się tylko dla ciebie".

To jeden z najważniejszych i najbardziej porażających filmów Darrena Aronofsky'ego. Mamy tu niesamowicie sugestywne studium spirali uzależnień, w których człowiek stara się znaleźć remedium na lęk, ból i samotność. Cena za ulotny moment szczęścia okazuje się ogromnie wysoka. Od rzeczywistości nie da się bowiem uciec, a uśmierzacze naszych czasów prowadzą jedynie do jeszcze większego cierpienia. Reżyser nie poucza jednak i nie trywializuje, wręcz przeciwnie przedstawia

To film, którego nie da się zapomnieć. Nagrodzony pięcioma Oscarami znakomity dramat z gwiazdorską obsadą opowiada o okrucieństwie wojny w Wietnamie i grozie powojennej traumy. Niejednoznaczny w swej wymowie obraz nie daje żadnych prostych odpowiedzi na dylematy człowieka postawionego w sytuacji granicznej. Pokazuje natomiast, że szansa przetrwania - biologicznego i psychicznego - w obliczu wojennego piekła jest jak przymusowa gra w rosyjską ruletkę.

To film o różnych obliczach traumy, z jaką wcześniej czy później wszyscy musimy się zmierzyć. Śmierć bliskich, porzucenie czy niszczący nałóg - to wydarzenia, którym bohaterowie filmu stawiają czoła zupełnie nieprzygotowani, bez pewnych recept na przetrwanie. A wszystko to rozgrywa się w zimowej scenerii miasta oczekującego na wiosenne promienie słońca.

Brawurowa, nagrodzona Złotym Globem, rola Ala Pacino stanowi wybitną kreację artystyczną, ocierającą się o inspiracje Conradowskie. "Serpico" to świetne kino sensacyjne z pogłębionymi obserwacjami psychologicznymi, które w ogóle się nie zestarzało i do dziś ogląda się je z niekłamanym podziwem.

Wybitna ekranizacja powieści Stefana Żeromskiego. Tadeusz Chmielewski w mistrzowski sposób zobrazował nie tylko tragiczny wątek powstania styczniowego, ale także osobisty dramat polskiej kobiety, która poświęca swoje szczęście w imię miłości do powstańca. W filmie, w przeciwieństwie do powieści, to właśnie postać kobieca zostaje szczególnie wyeksponowana, a fenomenalna kreacja Małgorzaty Pieczyńskiej zachwyca i porusza.

Znajdziemy tu wszystkie typowe cechy stylu Tarantino: zabawę z filmowymi cytatami i postaciami, mieszankę powagi, groteski i komedii czy dekonstrukcję kinowej przemocy. Najciekawsza w tym filmie jest jednak dla mnie konkretna diagnoza, którą reżyser odważnie serwuje widzom.

Bez wątpienia jest głęboką refleksją nad kulturowymi przemianami ostatnich dziesięcioleci. W przeciwieństwie do swoich poprzednich filmów australijska reżyserka tym razem w centrum historii nie stawia kobiecości, ale męskość. Zestawienie twardego kowboja z Dzikiego Zachodu ze zniewieściałym studentem spędzającym czas przy książkach wyraziście zarysowuje obecne w filmie podziały.

Świetny hiszpański kryminał w reżyserii Oriola Paulo, twórcy, który zasłynął wcześniej z filmu "Trup" oraz scenariusza do "Oczu Julii". Obraz z pewnością spodoba się wielbicielom klasyki gatunku, mamy tu bowiem doskonale zarysowaną intrygę, ciekawych bohaterów i dobre aktorstwo. Specyficzny, mroczny klimat filmu, niepokojąca muzyka i tajemnicze postaci nie tylko wciągają widza, ale również prowokują do głębszych refleksji.