Weronika Fay

Zgodnie z założeniem, że film ma się składać tylko z ujęć kręconych przez samych Beksińskich, w zasadzie pominięty został wątek śmierci Tomka i Zdzisława. I dobrze, gdyż w przeciwnym wypadku film byłby emocjonalnie nie do zniesienia i bardzo ostrzegałabym przed jego obejrzeniem tak jak ja - w deszczowe piątkowe popołudnie.

Po prostu dobre kino - nie dłuży się, wciąga w zasadzie od pierwszej sceny i trzyma w napięciu przez niespełna dwie godziny. Jest tylko jedno 'ale': film nie zostawia widza z żadną refleksją, poza rozwikłaniem znaczenia ostatniej sceny.

Wszystko tu jest koherentne - od pięknych zdjęć kontrastujących z przeciętnością samego miasta, przez nastrojową muzykę oraz wiersze czytane z offu, aż po psa dwójki bohaterów, który odgrywa zaskakująco dużą rolę w filmie. A do tego typowy dla Jarmuscha humor oraz błyskotliwe dialogi. Uczta dla oczu i ducha!

W zasadzie wszystko, począwszy od nastrojowej scenografii oraz zdjęć Marcina Koszałki, po akordeonową muzykę Janusza Wojtarowicza z Motion Trio, idzie w parze i doskonale się dopełnia.

Szkoda, że film został przemilczany i pominięty w szerszej dyskusji. Temat, który poruszył Bugajski jest o wiele istotniejszy, zarówno społecznie, historycznie jak i etycznie, niż ten w Ostatniej Rodzinie, a i artystycznie Zaćma w niczym jej nie ustępuje.

Nie chcę też całkowicie dyskredytować ani filmu, ani reżysera. Z pewnością sposób nakręcenia "Wszystkich nieprzespanych nocy" jest dla polskiego kina nowatorski, można się w nim dopatrzeć nawiązań do Nowej Fali, a aktorzy-amatorzy to postaci z krwi i kości.

Gorzka, a jednocześnie konieczna diagnoza dla Starego Kontynentu.

Pomimo całego uznania dla osiągnięcia twórców "Ostatniej rodziny", nie potrafię uznać jej za film wybitny.

Godny polecenia, jeśli nie za walory artystyczne, którymi moim zdaniem się szczególnie nie wyróżnia, to przynajmniej za ciekawe spojrzenie na współczesnych młodych ludzi i ich sposób funkcjonowania.

Czym innym jest awangarda, która, wykraczając poza naszą filmową "strefę komfortu", jednocześnie inspiruje, a czym innym ten film, którego "nowatorskość" opiera się na szokowaniu tanimi, wulgarnymi i obrzydliwymi ujęciami wplecionymi w niewyrazisty i, powiedzmy to szczerze, nudny scenariusz.

Nie powiem, że film uważam za objawienie, ale na pewno przyznam, że zrobił na mnie wrażenie swoim niewymuszonym charakterem i delikatnym podejściem do tematu, pewne sprawy po prostu przemilczając. Historia inicjacyjna z wątkiem miłosnym w tle, ale zrobiona z klasą i wyczuciem.